palazzo civico

Coja in Sardu in su Comunu de Casteddu

Sa Giunta at aprovau una deliberatzioni chi permitit de fai coja tzivili, in su comunu de Casteddu, in sardu. Is chi ddu bolint fai, si podint cojai in sardu. 

Custu est un’àteru passiteddu ainnantis conca a su bilinguismu. Su Comunu di Casteddu est faendi sa parti sua. Imoi tocat a is scolas, a s’imprenta, a s’universidadi e a sa Regioni. 

Is fueddus de sa tzirimònia ddus eus tradùsius in sardu gràtzias a s’agiudu de Ivo Murgia, operadori de su “Portalitu de sa Lìngua Sarda” de sa Provìncia de Casteddu, chi ddi torraus gràtzias de coru.

Is fueddus de sa tzirimònia funt custus: 

“S’àutu de fai coja tzivili

A su sposu:/ 1) Sangunau e nòmini/ 2) Dii e logu aundi est nàsciu/ 3) Aundi est bivendi

A sa sposa:/ 1) Sangunau e nòmini/ 2) Dii e logu aundi est nàsciu/ 3) Aundi est bivendi 

Issus ant presentau is àutus de fai tzirimònia de coja tzivili, comenti iant giai cuncordau faendi sa domanda.

A is testimòngius:/ 1) Sangunau e nòmini/ 2) Dii e logu aundi est nàsciu/ 3) Aundi est bivendi./ 

Is sposus tenint abisòngiu de duus testimòngius a custu àutu de coja tzivli.

Si lìgiu is artìculus 143-144-147 de su còdixi tzivili italianu. 

143 – Cun sa coja, maridu e mulleri ndi arricint is pròpius diritus e ndi pigant is pròpius doveris. De sa coja ndi benit s’òbrigu a s’essi fidelis apari, a s’agiudu morali e materiali, a traballai impari po s’interessu de sa famìllia e a bivi impari. Maridu e mulleri depint, cunforma a sa sienda insoru e a su traballu insoru, in domu e aforas de domu, arrespundi a is abisòngius de sa famìllia.

144 – Maridu e mulleri detzidint impari aundi depint andai a bivi, cunforma a is abisòngius de totu e is duus e a is apretus de sa famìllia. Totu e is duus tenint su poderi de fai su chi ant detzìdiu impari.

147 – Sa coja obrigat a maridu e mulleri a ndi pesai, a studiai e a curregi a is fillus faendi contu de is capassidadis, de su naturali e de is disìgius de is fillus etotu.

A su sposu: Fustei duncas bolit a mulleri a…

A sa sposa: Fustei duncas bolit a maridu a… 

E duncas in nòmini de sa lei si decraru unius apari cun sa coja”. 

Su 1 de cabudanni de su 1998 est intrada in fortza de lei sa “Carta europea de is lìnguas regionalis e minoritàrias”, chi stabilessit su diritu a sa defensa e a su spartzinamentu de is lìnguas minoritàrias de s’Europa.

Su 15 de mesi de ladàmini de su 1997 su Consillu Regionali de Sardìnnia, at aprovau sa LR 26 “Promotzioni e balorizatzioni de sa cultura e de sa lìngua de Sardìnnia” aundi decrarat “de pigai po beni de fundamentu e  de agrandiai sa lìngua sarda; de ddi donai dinnidadi oguali a s’italianu”, narendi cali funt is fainas de sa Regioni e is ainas de imperai po lompi a is punnas de sa lei. 

In dexeseti annus eus traballau meda po ca su sardu podessit torrai a essi sa lìngua de Sardìnnia, impari a s’italianu. Ma cun totu custu, bogada calincuna ecetzioni, s’aturat una situatzioni chi andendi-andendi si-nci podit portai a lassai su sardu de-unu-totu.

In mesu ddoi est sa tzitadi de Casteddu puru chi no tenit ancora un’ofìtziu de sa lìngua sarda. In sa capitali sarda s’agatat ancora innioràntzia e malus giudicus acapiaus a su manìgiu de su sardu. Funt logus comunus chi strobant su spartzinamentu de su sardu comenti a lìngua de manìgiu de dònnia dii, e est una manera de fai perigulosa meda po su cras de su sardu.

Po custas arrexonis, su Comunu de Casteddu, cuscienti de sa situatzioni de su sardu in su logu cosa sua, tenit su doveri de cumprendi custu e de si-ndi movi po fai calincuna cosa po firmai sa dirruta de su sardu e cambiai sa pinta chi at pigau ca cosa e finas de incumentzai a ndi strantaxai unu bilinguismu perfetu.

Custu àutu de sa giunta est unu passu beni postu in custa caminera.

Casteddu, su 21 de mesi de idas de su 2013


COMUNICATO  STAMPA :

Agli organi di stampa

SEDE

Oggetto: Matrimoni in sardo al comune di Cagliari.

La Giunta ha approvato una deliberazione che consente di celebrare i matrimoni civili, presso il comune di Cagliari, in sardo. Chi vorrà potrà sposarsi in sardo. 

Si compie un altro passo verso il bilinguismo. Il Comune di Cagliari sta facendo la propria parte. Ora lo facciano le scuole, gli organi di informazione, l’università, la Regione. 

Il testo della cerimonia è stato tradotto grazie alla collaborazione di Ivo Murgia, operatore dello sportello linguistico della provincia di Cagliari, “Portalitu de sa lìngua Sarda”, al quale vanno i più sentiti ringraziamenti. 

Il testo della cerimonia è il seguente: 

“S’àutu de fai coja tzivili

A su sposu:/ 1) Sangunau e nòmini/ 2) Dii e logu aundi est nàsciu/ 3) Aundi est bivendi

A sa sposa:/ 1) Sangunau e nòmini/ 2) Dii e logu aundi est nàsciu/ 3) Aundi est bivendi 

Issus ant presentau is àutus de fai tzirimònia de coja tzivili, comenti iant giai cuncordau faendi sa domanda.

A is testimòngius:/ 1) Sangunau e nòmini/ 2) Dii e logu aundi est nàsciu/ 3) Aundi est bivendi./ 

Is sposus tenint abisòngiu de duus testimòngius a custu àutu de coja tzivli.

Si lìgiu is artìculus 143-144-147 de su còdixi tzivili italianu. 

143 – Cun sa coja, maridu e mulleri ndi arricint is pròpius diritus e ndi pigant is pròpius doveris. De sa coja ndi benit s’òbrigu a s’essi fidelis apari, a s’agiudu morali e materiali, a traballai impari po s’interessu de sa famìllia e a bivi impari. Maridu e mulleri depint, cunforma a sa sienda insoru e a su traballu insoru, in domu e aforas de domu, arrespundi a is abisòngius de sa famìllia.

144 – Maridu e mulleri detzidint impari aundi depint andai a bivi, cunforma a is abisòngius de totu e is duus e a is apretus de sa famìllia. Totu e is duus tenint su poderi de fai su chi ant detzìdiu impari.

147 – Sa coja obrigat a maridu e mulleri a ndi pesai, a studiai e a curregi a is fillus faendi contu de is capassidadis, de su naturali e de is disìgius de is fillus etotu.

A su sposu: Fustei duncas bolit a mulleri a…

A sa sposa: Fustei duncas bolit a maridu a… 

E duncas in nòmini de sa lei si decraru unius apari cun sa coja”.

Il1 settembre del 1998 è entrata in vigore la “Carta europea delle lingue regionali e minoritarie”, che sancisce il diritto alla tutela e alla promozione delle lingue minoritarie sul territorio europeo. 

Il 15 ottobre 1997 il Consiglio Regionale della Sardegna ha approvato la LR 26 “Promozione e valorizzazione della cultura e della lingua della Sardegna”, in cui si dichiara “di assumere come bene fondamentale da valorizzare la lingua sarda; di riconoscerne la pari dignità rispetto alla lingua italiana”, definendo i compiti della Regione ed indicando gli strumenti operativi da utilizzarsi per perseguire finalità e obiettivi della legge.

In diciassette anni sono stati compiuti molti sforzi affinché la lingua sarda potesse essere considerata la lingua della Sardegna al pari di quella italiana. Nonostante ciò, eccetto rare e sporadiche manifestazioni, permane una situazione che nel lungo periodo potrebbe portare al progressivo abbandono del sardo.

Tale situazione comprende la città di Cagliari, che ancora non ha un ufficio della lingua sarda. Nel capoluogo, infatti, sono ancora radicati ignoranza, pregiudizi e sterotipi legati all’uso della lingua sarda. Sono cliché negativi che non solo impediscono la diffusione del sardo come lingua d’uso comune, ma che si convertono in  vere e proprie prassi, che mettono a rischio la sopravvivenza del sardo.

Per queste ragioni, il Comune di Cagliari, conscio dello stato in cui versa la lingua sarda nel suo territorio, ha il dovere di prendere atto della situazione e di adottare dei provvedimenti idonei con l’intento di arrestare il declino del sardo, di invertire il trend negativo che si è venuto a creare, e di porre le basi per la realizzazione di un bilinguismo perfetto. 

L’atto della giunta è un ulteriore passo in questa direzione. 

Cagliari, 21 dicembre 2013

Enrico Lobina

Leave a reply: