mikeli ladu enrico lobina

Riu Mannu – The Lan(d)guage Grabbing. De Mikeli Ladu

Riu Mannu est s’ùrtimu lìbburu de Mikeli Ladu, ollolaeus disterradu in Campidanu de meda, e gherradori po sa lìngua sarda.

Riu Mannu est literadura, una “novella”, unu contu chi, comenti narat De Sanctis po sa literadura itàliana, “fait s’istòria po mori de sa literadura”.

Ladu scriit de manera lestra, prena, spassiosa, cun d-una lìngua arrica, s’istòria de unu pòpulu allenu in domu insoru, comenti est dònnia sardu oi.

Ddu fait cun su contu de Badore e Lisandru, e cun sa presèntzia manna de Lisa, sa fèmina, po mori de su chi sutzediat a sardus meda chi tenint s’edadi mia e de Mikeli, est a nai prus de 40 e prus pagu de 50.

Sa bìsita a Calamosca, su spassiu de giovunesa, su disterru de sa bidda, sa vida in s’Universidadi, su serbìtziu militari, sa tzerachia militari.

Comenti in dònnia literadura, su contu serbit a fueddai de (dis)baloris: su sardu e su folklore, sa tzeràchia, sa libertadi e su bilinguismu, s’occidroxiu de unu pòpulu e sa gana de gherrai, su mundu mannu e terribili e s’impinnu de dònnia dii, fintzas a is tanallas chi segant is arretzas de is basis militaris.

Tore Cubeddu, in sa presentada, scrit de “romanzu generatzionale”. Po chini, che a mei, est crèsciu cun sa cultura polìtica comunista, pruschetotu itàliana, benit a pillu Giorgio Amendola e “Un’isola” impari cun “Una scelta di vita”, is romanzus generatzionalis chi ant formau dexenas de millas de comunistas in Itàlia de s’acabu de is annus settanta a is annus noranta. 

No sciu chi est “romanzu generatzionale”. De seguru serbit a is sardus a fai atòbiai sa vida de donniunu de nosu cun su chi sutzedit a ingiriu, cun su “contesto”, e si ponit sa pregunta: tui a cali banda ses?

Si podiat scriri “Riu Mannu” in itàlianu? Ellus, ma non iat a essi stètiu “Riu Mannu”, iat a essi stètiu unu romanzu itàlianu, forsis ambientau in Sardìnnia. Custa, invecias, est literadura sarda.