Unus cantu parrimentus apitzus de “S’Europa imoi si podit sarvai?”

“S’Europa imoi si podit sarvai?”, est un lìbureddu, chi chinichisiat podit scarrigai a praximentu, chi a primìtziu iant scritu in tedescu po s’arrevista “Sozialismus”. Pusti de s’imprentadura, ambaduus ,Transform! e Sozialismus, , si funt destinaus de ddu tradusi in ingresu, po ponni in fatu a su printzìpiu ca un’Europa noa tenit abisòngiu de unu arrexonamentu de grandesa europea.
Est a nai, ca apu tentu sa possibilidadi de ligi cussu libureddu, aundi dirigidoris mannus de su sindacau tedescu ant amostau sa connoscèntzia e su parrimentu insoru apitzus de sa EU (Unioni Europea ) e su benidori de issa.
Comenti at marcau Dieter Scholz, sa tenta “no est a defendi s’idea bècia de unu mòlliu sotziali europeu – chi no fiat mali ma est stètiu scordonau e arroinau de su liberismu-nou – ma a ponni ainnantis una strategia po un’Europa torrada a fundai.
Su libureddu fait una circa asuba de is diferentis chistionis europeas, movendide una visioni generali de sa polìtica econòmica a su “Protzessu de Bolònnia” in sa chistioni de s’educatzioni. Nci funt unas cantu pregontas pràticas e unas cantu afirmaduras prus teòricas.

Calisisiat sindacalista arreconnoscit ca su liberismu-nou at arroinau su mòlliu sotziali europeu, e chi sa Troika, una fortza no democràtica, at tentu importàntzia manna.

Annalis Buntenbach at postu ainnantis una pregonta pràtica: “Su Stamentu Europeu depit batiri a su Tribunali Europeu una chistioni contras a custu apetigamentu de is arrexonis de fundòriu, e custu est pròpiu su chi depit fai cun cunfiantza. Arrexonis de fundòriu no funt arrespetadas in su traballu, pruschetotu po su chi pertocat sa libertadi professionali, e cuntratatzioni colletiva libera a unu soddu giustu po su traballu”.
Issa tenit arraxoni. Seus de acòrdiu cun issa e seus prontus a ddu fai. Perou no eus a essi medas a ddu fai. S’arraxoni est spricada de su segundu sindacalista, Dietmar Schäfers: s’idea est de movi [a sa tenta negativa] a scusi e abellu-abellu, aici ca is chi nci perdint si’nd’accatant sceti candu is arresurtaus funt giai cosa chi no si podit cambiai, e aici no nci ant a essi avalotus sotzialis”.

Sa tenta mia no est de fai una circa analìstica apitzus de su libureddu. M’at a praxi, pruschetotu, a ponni innantis sceti tres parrimentus:

1. No est bastat a cumbati po “unu soddu aguali po su pròpiu traballu in su pròpiu logu po totus is traballantis”, a comenti at scritu Dietmar Schäfers. Seus de acòrdiu cun custu, perou nosu boleus arraxonai diaderus, e pigai a comenti positzioni ofitziali a s’acabu, che a sindacaus de grandesa europea, sa chi est su disìgiu de Brancaccio apitzus de unu soddu europeu standard (http://mesharpe.metapress.com/content/q03881805n760j68/?id=q03881805n760j68)

2. Fred Bsirske scriit ca “nosu pruschetotu teneus abisòngiu de una atzioni europea po s’ocupatzioni e una amanniamentu de calidadi. S’Europa tenit abisòngiu de unu programa de investimentu e de fàbricu – unu programa LIFE (Let’s invest for Europe) – pro s’amelloramentu de is infrastruturas europeas, de s’ambienti, de sa fornidura de energia”. Po nai sa beridadi, no podeus pensai a una arrespusta keynesiana simpri comenti arrespusta a sa crisi. Depeus proai a sperimentai una bia storicamenti noa de bessida de sa crisi. Depeus fai unu tretu nou, chi portit a càstiu a Keynes e perou lompat prus atesu de issu. Po una parti, depeus portai ainnantis una arreforma morali de is “meris”. Po s’àtera, depeus amanniai una bisura sistèmica a sa crisi a una grandesa mondiali, subra-europea. De un’àtera manera de produsi e de àteras arrelatas de produtzioni ndi teneus abisòngiu e fait a ndi fai.

3. Una pregonta chi no podit essi arrespusta de is autoris ndi bessit a a pillu: nosu seus contra a custa “Unioni Europea”, e dda bolleus cambiai in totu, ma ita ndi naraus de unu pranu B? Si podeus pensai a una bessida de manca de s’Unioni Europea? A comenti podeus bisai unu internatzionalismu de grandesa europei aundi sa crassi chi cumandat sigat a lassai sa genti chena de traballu e in poberesa?

A s’acabu, seu de acòrdiu cun Lemb e Urban candu scriint ca “is campanas de perìgulu depint sonai po is sindacaus. De aberu, issus funt circhendi, pruschetotu in is natzionis arruinadas de sa crisi, de si ponni contras a custa crisi mala de s’economia, de sa polìtica e de sa sotziedadi. Perou nci funt sinnieddus de una resistèntzia manna de is sindacaus in Europa”.
Po nai sa beridadi, is sindacaus funt mortus. O issus cambiant de issus etotu o no ant a essi prus bonus a defendi is traballantis.